Dag allemaal,

Goed dan, eten. Het weer is vandaag te slecht om mijn plan om te gaan fietsen en hiken uit te voeren, ik blijf daarom een dag langer hangen in Xingping want die hike van een uur of vijf zes wil ik zeker doen voordat ik vertrek. En dan is voor vandaag het schrijven van een eerste stuk 'in opdracht'

Een van de dingen die opvallen wanneer je in China met een aantal mensen plaatsneemt aan een tafel in een restaurant, is het feit dat er vaak maar een menu op tafel komt. Wij Westerlingen denken dan al snel 'raar, ze snappen er ook niks van', maar er zit wel degelijk een rationale achter, wij Westerlingen snappen er dus niks van. Deze rationale heeft te maken met hetzelfde fenomeen als te proberen om, wanneer je met een Chinees hebt gegeten, de rekening te pakken te krijgen om die geheel of deels te voldoen. Lukt niet. Lukt alleen als je dat vooraf hebt geregeld, buiten het zicht van de andere disgenoten, of door regelrecht bedrog. Zo hebben Stefan, Lisa en ik Lily in Jinghong een keer richting toilet gewuifd, Lisa troonde haar die kant op, zodat Stefan en ik de rekening konden betalen. Het is normaal gesproken hier namelijk diegene die het menu krijgt, die ook de rekening betaalt. En die uit dat ene menu kiest voor de hele tafel. En vooral dat laatste is natuurlijk serieus anders dan de gebruikelijke situatie bij ons. Er is eigenlijk best wat voor te zeggen, degene met het menu treedt op als gastheer of -vrouw en stelt het diner ter plekke samen. Wel zo gemakkelijk en comfortabel voor zijn of haar gasten, nietwaar? Dat diner, van meestal overvloedige hoeveelheden, wordt vervolgens communaal genuttigd, alle gerechten zijn voor iedereen, ze komen af en aan omdat er regelmatig wordt bijbesteld wanneer een van de schalen leeg dreigt te raken, met de chopsticks gaan er plukjes van het een en plukjes van het ander in je eigen kommetje, hapje rijst erbij, en naar binnen. Naast het kommetje staat een schoteltje, maar als ik goed heb opgelet wordt dat niet als bord gebruikt maar als afvalbak, botjes die te groot zijn om door te slikken, velletjes, pepertjes die te heet zijn, de pitten van een vrucht, je spuugt ze uit op het bordje. Verder komen er een theekom, een glas en uiteraard een paar chopsticks voor je te liggen. Het staat, allemaal in en op elkaar gestapeld, verpakt in plastic op tafel. In het uitgepakte glas gaat over het algemeen regelmatig een nieuwe hoeveelheid bier, naast de voortdurend bijgeschonken thee is dat de spoeling van de maatijd.

Goed, met de logistiek op de bril kunnen we nu de inhoud in, in goed managersjargon, en het over het eten zelf hebben. Eerst maar eens het voor ons vreemde voedsel: ik heb al eens gewag gemaakt van het eten van ingelegde waterbuffelhuid, inclusief haren. Verder heb ik zelf al een hanepoot gegeten, heb ik Lily een over de lengte gehalveerde eendekop, inclusief snavel, zien afkluiven, heb ik zelf een eendekop zonder snavel afgekloven en ook de eendenlever-op-een-stokje van het begin mag in deze opsomming niet ontbreken. Net zo min als de gefrituurde varkenshuid, eveneens inclusief haren. Niet uit eigen ervaring maar wel vanaf diverse menu's hier in de buurt hebben we dan nog: varkenshersensoep, gebraden gans (inclusief kop, ongetwijfeld) en hier in Xingping toch ook echt gebraden hond, je kunt ze op de lokale markt gevild zien worden als je een beetje om je heen kijkt. Men zegt hier in goed Chinglish 'We eat anything with legs, but not the table, we eat anything that is in the water, but not ships and we eat anything that flies, but not airplanes.' En dat klopt wel. En dan meestal 'all inclusive', zullen we maar zeggen, koppen, graten, kleine botjes, ogen, alles is eetbaar. Het Chinese dieet heeft een tekort aan eiwitten en dat wordt goegemaakt met het eten van graten en botten.

Naast het vreemde voedsel is er natuurlijlk nog het ongelooflijk hete. Tijdens mijn laatste verblijf in Kunming heb ik in een, weliswaar Thais, restaurant een echt angstaanjagende kop Thom Yam gegeten. Meer peper dan wat anders. Verder in de eerste week daar met Kors, de eerlijkheid gebiedt mij te zeggen wederom in een Thais restaurant, ook al een evenzeer beangstigende Beef salad gegeten. Daarnaast is het 'avondvoedsel', wij zouden het borrelhappen noemen, over het algemeen flink 'la' of heet. In Guilin at ik hete eendennek bij een biertje 's avonds laat. Wel dusdanig heet dat het Albanese gezegde 'Een hete peper is erger dan een schotwond want een schotwond voel je maar een keer' opgeld deed, de stoelgang wordt er soms wel een gevoelige geschiedenis van. Wat anders is dan bij bijvoorbeeld hete Indiase curries, is dat het, bij mij in ieder geval, niet leidt tot de hele nacht gerommel in de buik, hoe heet het ook is.

Waar is dan het 'Chinese' eten dat wij kennen van de Chinees in Stolwijk, Groenekan of Beckum, vragen jullie je misschien af. Wel, dat is in Nederland. Ik heb een paar dagen geleden weliswaar mijn eerste lokale 'babi pangang' op: het menu vermeldde 'sweet and sour porc with pineapple', maar dat lijkt in de verste verte niet op dat wat in Nederland dan op tafel komt. Ten eerste is het eten in een Nederlands 'Chinees' restaurant voor het grootste deel niet Chinees maar Indonesisch. Ten tweede, wanneer je in Nederland met onze eetgewoonten en smaak het eten van hier op tafel zou zetten, zeker de gekruidere varianten, heeft het restaurant waarschijnlijk in no time de politie op de stoep staan nadat een van de gasten aangifte heeft gedaan van doodslag. Zou niet werken, dus de gerechten zijn qua smaak flink 'vernederlandst'. Zelfs de Chinees in pakweg Zweden smaakt al weer heel anders dan in Nederland omdat daar de Indonesische invloeden ontbreken.

Dan rest nog de algehele kwaliteit. De smaak van het eten van het lokale voedsel wordt beter naarmate je minder van de keuken weet. Chinezen hebben een ander gevoel voor hygiene dan wij en dat vormt natuurlijk deels de verklaring voor mijn regelmatig terugkerende excrementele uitdagingen. Handen wassen na toiletbezoek is bijvoorbeeld niet gebruikelijk en als je dat voegt bij de toestand van de toiletruimtes, is het niet raar dat je hier regelmatig travellers disease oploopt. Met name de kleine noodlerestaurants verschillen wat dat betreft nogal van elkaar. Niet in de keuken kijken, ook al kan het, is het devies hier. Noodles gaan overigens meestal wel goed omdat ze zo gloeiendheet worden opgediend dat zelfs thermofylen er in doodgaan, het zijn de voorgekookte en op een laag vuur doorpruttelende gerechten die er niet gezonder op worden naarmate de dag vordert. Evenals de overal aanwezige sausjes die in au bain marie bakjes worden warmgehouden, graadje of 35, ideale darmbeestjes vermeerderende omstandigheden. Qua smaak vind ik het eten hier overigens erg goed. Het Thaise eten blijft wat dat betreft het best, het Chinese is wat vlakker van smaak maar over het algemeen eet ik hier erg lekker. En als het even tegen staat is er in de grotere steden altijd nog PizzaHut, MacDonalds en KFC. Daarnaast is er een Chinese keten waar het fastfood stukken beter is dan bij de grote Amerikaanse drie en dat is Dico's. De Shrimpburger and fries aldaar zijn uitstekend.

Ter afsluiting nog wat opmerkingen over het lokale bier. Ik heb in een eerder verhaal al eens opgemerkt dat het Chinese bier helemaal zo slecht nog niet is en daar blijf ik bij. Normaal gesproken zie je in de bierkaart een driedeling qua prijs: heel goedkoop, lokaal gebrouwen bier, iets duurdere Chinese en Zuid-Oost Aziatische merken die in heel China verkrijgbaar zijn zoals Tsingtao, Harbin en Beerlao en dan de erg dure importmerken zoals Carlsberg, Heineken en Budweiser. Het lokale biermerk in en rondom Guilin is Liq of Lijiang, rondom Kunming heb je Dali, in Jinghong was er Lancangjiang. Kost tussen de vijf en tien kuai per (grote!) fles, halve euro tot een euro, en smaakt over het algemeen net zo goed als Amstel: prima slurpbiertjes. De grotere merken zijn over het algemeen twee tot drie keer zo duur, import drie tot vijf keer. Ik drink dus meestal lokaal. De enige catch is dat je niet goed weet hoe het met additieven zit, er gaan geruchten dat bijvoorbeeld Dali in Japan is verboden omdat er te grote hoeveelheden formaldehyde in zou zitten als conserveringsmiddel. Hmm... Verder zou het gistingsproces kunstmatig worden aangejaagd met glucosesiroop omdat de gebruikte granen van dusdanig slechte kwaliteit zijn dat er te weinig zetmeel in zit om het gistingsproces te starten. En dat zou dan weer tot ernstige katers moeten leiden. Datzelfde verhaal gaat overigens over Corona en ik moet zeggen dat ik dat een keer zelf heb bevestigd maar dat is met lokaal bier hier nog niet het geval. Dus, voorlopig maar het voordeel van de twijfel.